Het materiaal dat gebruikt wordt voor kunstgewrichten varieert, afhankelijk van het type gewricht dat vervangen wordt en hoe het dient te functioneren. De heupgewrichten bijvoorbeeld moeten stevig zijn en in staat om het lichaamsgewicht te dragen. Aan de andere kant, kniegewrichten moeten soepel en sterk zijn. In het algemeen moeten de componenten duurzaam en flexibel zijn, en ze moeten goed functioneren zonder een afweerreactie van het lichaam op te roepen.
Kunstgewrichten zijn veel beter van kwaliteit geworden sinds ze voor het eerst geïntroduceerd werden, zo´n 40 jaar geleden. De onderdelen van een totale knieprothese bestaan uit metaal, roestvrij staal, titanium, chroom en kobalt. Andere gebruikte onderdelen van een kunstknie bestaan uit een soort stevig en duurzaam plastic, genaamd polyethyleen.
Het nieuwe type knieprothese is zeer beweeglijk, het staat een buiging van het kniegewricht toe tot 140°. Niet iedereen is geschikt om een dergelijk flexible prothese te krijgen, dit dient besproken te worden met de chirurg. De onderdelen zijn zo ontworpen dat ze perfect in elkaar passen en zodat het nieuwe gewricht zoveel mogelijk functioneert als een natuurlijk gewricht. Er wordt meestal gebruik gemaakt van een soort botcement om de onderdelen van het kunstgewricht te fixeren.
Sommige nieuwe typen kunstgewrichten zijn gemaakt van keramiek. Een kunstgewricht van keramiek heeft een glad oppervlak wat de wrijving vermindert en dus de slijtage vermindert. Hierdoor wordt de kans dat het in de toekomst nogmaals vervangen dient te worden kleiner.
Tijdens de operatie om de knieprothese te plaatsen wordt de keuze gemaakt tussen een gecementeerde, ongecementeerde of hybride (combinatie van de 2 eerste) knieprothese. Het verschil zit in de manier waarop de onderdelen worden vastgezet in het bot.
Bij de gecementeerde knieprothese, zoals de naam al zegt, wordt de prothese vastgezet met een speciaal soort botcement. Het materiaal dat gebruikt wortd bij de ongecementeerde knieprothese is dusdanig ontworpen dat het bot makkelijk vastgroeit aan de onderdelen van de prothese.
Elk type knieprothese heeft voor- en nadelen. De gecementeerde knieprothese is vaak een betere keuze voor mensen op leeftijd, die minder actief zijn omdat de kans minder groot is dat zij in de toekomst nogmaals een revisie moeten ondergaan. Maar de materialen en chirurgische technieken worden steeds beter, waardoor ook jongere en actievere patiënten een gecementeerde knieprothese kunnen krijgen. De ongecementeerde knieprothese gaan soms langer mee omdat er geen cement is gebruikt wat los kan gaan laten. Dit type knieprothese is echter niet voor iedereen een optie.
Hoe wordt bepaald welk type knieprothese het beste is voor u? Dat dient besproken te worden met de orthopedisch chirurg. Hij kan u de voor- en nadelen van de verschillende opties nader toelichten. Veel factoren spelen een rol bij de uiteindelijke keuze; uw leeftijd, gewicht, skelet sterkte, het soort gewricht dat vervangen moet worden en de stand(-afwijking) van het gewricht en lichaamsdeel. De chirurg zal samen met u beslissen wat de beste keuze is voor uw situatie.
SOORTEN KNIEPROTHESES
TOTALE KNIEPROTHESE
Dit is de meest gebruikte methode. Zoals de naam al aangeeft gaat het hierbij om een totale vervanging van het kniegewricht, dat wil zeggen dat er een component op het uiteinde van het bovenbeen (femur) komt, en een deel op het oppervlak van het scheenbeen (tibia). De knieschijf prothese wordt alleen geplaatst indien nodig.
HEMIPROTHESE
Ook wel unicompartimentale prothese genoemd, of ´halve nieuwe knie´. Deze prothese wordt geplaatst bij patiënten die slechts aan een zijde van de knie ernstige arthrose hebben. Ofwel aan de buitenzijde van de knie, of aan de binnenzijde. Het herstel na het plaatsen van een hemiprothese gaat sneller, maar het kan problemen geven indien er in de toekomst alsnog een totale knieprothese geplaatst moet worden. Vandaar dat dit slechts een optie is voor een kleine groep patiënten.
KNIEPROTHESE MET STABILISATIE
Dit type knieprothese lijkt op de ´normale´ totale knieprothese met het verschil dat er op het plateau van het onderbeen een pin zit waar de femur component invalt. Dit dient om abnormale bewegingen te voorkomen. Deze protheses worden vooral gebruikt bij mensen waarbij de kniebanden (zoals de achterste kruisband) niet meer aanwezig zijn of niet meer voldoende stabiliteit geven en die dus een zeer stabiele prothese nodig hebben.
REVISIE KNIEPROTHESE
Deze knieprothese wordt gebruikt bij een tweede (of derde) plaatsing van een totale knieprothese. Omdat het onderliggende bot vaak slechter van kwaliteit is na het verwijderen van de eerste knieprothese hebben deze knieprotheses meestal langere en/of grotere pinnen die in het bot worden gefixeerd zodat er goede stevigheid en stabiliteit van de knieprothese wordt gewaarborgd.
HYBRIDE KNIEPROTHESE
Bij deze knieprothese wordt een van de componenten gecementeerd, terwijl het andere deel vastgezet wordt door het vast te drukken op het bot. Dit is het meest gebruikte type. Het deel dat op het onderbeen gaat wordt gecementeerd, het deel dat op het bovenbeen gaat wordt vastgeklemd. Hiertoe heeft de femur component meestal 2 uitstekende punten aan de binnenkant die in het femur gedrukt worden.
GECEMENTEERDE KNIEPROTHESE
Hierbij worden beide componenten gecementeerd. De keuze hiervoor kan gemaakt worden tijdens de operatie als blijkt dat de botkwaliteit van het femur niet goed genoeg is om alleen press fit componenten te gebruiken.
REVISIE KNIEPROTHESE EN CUSTOM MADE KNIEPROTHESE
Deze worden gefixeerd in het bot doormiddel van schroeven of pennen.
